Rilla Lysens benadert het (individueel) ontslagproces aan de hand van 4 stappen.
1. adem – zorg voor jezelf
Ga na wat je eigen verantwoordelijkheid is en wat bij de ander ligt. Maar let wel op dat je je niet in een slachtofferrol opstelt waarbij alles de fout/het gevolg van externe factoren is.
Wees je ervan bewust dat je ‘rouwt’ en dus de verschillende fasen van Kübler-Ross kan herkennen in je rouwproces.
Stress is meestal niet goed, maar in gepaste mate kan het voldoende zijn om je in beweging te brengen zonder de neiging te gaan vluchten. De verschillende levensdomeinen, waarvan werk één is, beïnvloeden elkaar. Dit kan ook positief zijn wanneer het goed verlopen in een aantal domeinen neutraliserend werkt voor de stress die je ervaart in een ander levensdomein, bijvoorbeeld werk.
Zorg voor een veerkrachtige opstelling zodat je er voor kan zorgen dat het niet zozeer ‘wat je overkomt’ van belang is, maar wel ‘hoe je er op reageert’ of er mee omgaat. Leer hiertoe ook het verschil kennen tussen wat in je cirkel van invloed zit (wat kan je zelf aanpakken) en wat in je cirkel van betrokkenheid (wat betrekking heeft op jou maar waar je geen invloed op hebt). Pak de zaken in de eerste cirkel aan en leer de andere loslaten of ga op zoek naar een alternatieve wijze om er naar te kijken.
2. stop – sta stil bij wie je bent en wat je wil
Elk mens heeft een ego, een verzameling overtuigingen en paradigma’s in je onderbewustzijn. Het is dat interne stemmetje dat je terugtrekt als er grote plannen maakt. Het zorgt voor onzekerheid, jaloezie, angst, mislukking. Het wil je in je comfortzone houden, wat vertrouwd is. Dit ego is deels een gevolg van wat je overerft van voorgaande generaties.
Veel mensen gaan door het leven met een rotvaart en met oogkleppen op. Ze maken bewust en vaak onbewust keuze na keuze, zonder er bij stil te staan.
Op dat moment is het goed om de beroemdste wet van Einstein toe te passen: E=MC².
E = energy (waar krijg ik energie van?)
M = mission (wat wil ik?)
C = character (wie ben ik als persoon? wat zijn mijn waarden, verlangens? wat doet me ‘doorgaan’?)
C = competence (wat kan ik?)
Als je voldoende informatie over jezelf hebt wat betreft deze 4 factoren, dan weet je wat je gelukkig kan maken. Let wel op met vals geluk, zoals de kikker in kokend water. Je denkt dat je goed zit, tot het te laat is.
Ga dus op zoek naar je kernkwaliteiten. Denk aan de Yin en Yang. Een kwaliteit is positief maar heeft ook een negatieve kant als je er in overdrijft. Werk dus aan de hand van de kernkwadranten van Daniel Ofman om een goed en volledig beeld te hebben.
Om jezelf te beschermen, durf ook ‘neen’ zeggen. Ga over van FOMO (fear of missing out) naar JOMO (joy of missing out).
Besef ook dat ‘voor altijd’ niet meer bestaat. We zitten in een continu evoluerende wereld. De enige zekerheid is dat er veel/vaak dingen veranderen.
3. denk – ontdek de kracht van je denken
Het pessimisme steekt meer en meer de kop op, omdat er op zo’n hoog tempo nieuwe dingen op ons afkomen. De doemscenario’s treden naar voor. Hoewel veel van de ontwikkelingen echt wel voor positieve resultaten gezorgd hebben. Denk maar aan het feit dat we langer leven, dat de kindersterfte gedaald is, dat het globaal gemiddeld loon gestegen is, … Echter, veel hangt af hoe we naar de dingen kijken, welke perceptie we er aan koppelen. Zo ook wat betreft werk. Dit kan bekeken worden als ‘middel tot het bekomen van geld’ of als een statussymbool of vanuit persoonlijke zingeving of omwille van de wil tot het leveren van een maatschappelijke bijdrage of … De perceptie bepaalt de keuzes die we maken. Die keuzes zijn soms bewust, soms onbewust. Dat laatste mogelijks als gevolg van een vraag of ervaring die lang geleden op ons ‘insloeg’.
Meer en meer zien we mensen veranderen van job. Niet alleen in een andere organisatie maar ook inhoudelijk. Het gaat wel eens gepaard met stress omwille van de vele mogelijkheden. Wat als je de verkeerde keuze maakt? Gouden tip … maak de afweging tegenover je diepste innerlijke ik (waarden, normen en interesses).
Train je mentale spieren, dus je perceptie, intuïtie, geheugen en focus.
4. handel – actie
Je bent zelf oorzakelijk. Dat betekent dat door een handeling van jou (en dat is ook het net niets doen) zal er een bepaald gevolg optreden. We kijken dus niet zozeer in ‘actie en reactie’ maar eerder in ‘oorzaak – gevolg’. Met andere woorden, alles wat je nu hebt en bent is een gevolg van wat je voorheen dacht en deed. De oorzaak van het huidig resultaat ligt dus in het verleden. Je kan dus nu beslissen om te werken aan andere resultaten voor morgen. Je bent immers de oorzaak. Wat je nu in de wereld zet, zal je resultaten bepalen.
Kijk dus naar wat je doet en hoe je de zaken aanpakt. Eenieders dag zit vol, je zal dus actief plaats moeten maken in je leven voor de zaken die je nodig hebt, de dingen die je energie geven. Denk ook aan de 80/20-regel (Pareto). Je hoeft niet in alles perfect te zijn, soms is 80% meer dan voldoende en zou de extra 20% onnodig veel energie kosten.
Doorbreek je routines en zorg voor focus om te bekomen wat je wil.
Tips voor focus:
In het kader van het zoeken naar een nieuwe job: durf om hulp vragen, schakel je netwerk in, deel je ambitie, zoek een mentor. Blijf enthousiast want je weet inmiddels dat je oorzakelijk bent en dat je houding, gedrag, acties vandaag bepalen wat je morgen zal hebben/zijn.
Hoera, ontslag! – In vier stappen naar een gelukkiger (werk)leven, Rilla Lysens, Borgerhoff & Lamberigts nv, 2017, ISBN 9789089317230