De manier waarop je iemand anders aanspreekt, beïnvloedt hoe de ander zal reageren. Je hebt dus meer invloed dan je denkt. Menselijk gedrag staat niet op zichzelf, wel steeds in relatie met iets of iemand anders. Inzicht in interactiepatronen is belangrijk om eenvoudig en doelgericht te communiceren. Het 'hoe' bepaalt vaker het gesprek dan het 'wat'.
Praten over verschillen en elkaars wereldbeeld kan boeiend zijn. Het samen spreken over belangen om ze tegen elkaar te kunnen afwegen met het oog op 'vereniging' is niet zo slecht. Communicatiemodellen kunnen hierbij helpen, zonder te pretenderen dat ze alle problemen oplossen.
Omgaan met de VUCA-wereld van vandaag is een uitdaging. Ze bedreigt de kern van onze persoonlijkheid en die willen we liever niet ter discussie stellen. Onze amygdala wordt aangesproken en we voelen ons emotioneel aangesproken. Zo'n boodschap op emotioneel niveau zal gemakkelijker en sneller opgemerkt en opgeslagen worden. Daarom kan het handig zijn je te verplaatsen in de wereld van de ander om te ontdekken welke belangen er mee spelen. Zo zal het voor ogen houden van de bedrijfsbelangen én het zorgen voor voldane werknemers een win-win creëren voor beide partijen.
Effectieve leiders hebben volgende kenmerken: ze proberen niet voortdurend te bewijzen dat ze beter zijn dan anderen, ze eisen geen erkenning voor de bijdragen van anderen en ze ondermijnen anderen niet om zich machtig te voelen. In tegendeel, ze proberen zich voortdurend te verbeteren en geloven in menselijke ontwikkeling. Daarom maken ze gebruik van OLI: observe, learn, improve.
Het interactiemodel van Happy Mondays kan beschreven worden als een mengpaneel van een DJ. Er zijn twee 'schuivers' waarbij de ene de bovenstroom en de ander de onderstroom regelen. Bij elke schuiver horen 3 regelknoppen. Voor de bovenstroom, wat we meedelen (rede), zijn dat logica, inhoud en structuur. Voor de onderstroom, hoe we ons uitdrukken (emotie), zijn dat relatie, gesprek en houding.
In het Happy Mondays-interactiemodel zijn er 3 lagen, elk bestaande uit 3 zones.
De buitenste laag is deze van de status van de relatie en weerspiegelt de langere termijn. Is de relatie in harmonie, bestaat er wat afstand of is er sprake van een conflict met de andere persoon? Dit maakt dat je het met elkaar kan vinden, dat het eerder wat zoeken en aftasten is of dat jullie elk een andere zienswijze hebben. Dit laatste hoeft geen probleem te zijn want mogelijks zorgt het verschil juist voor meer openheid en het feit dat één plus één drie kan worden.
De middelste laag is deze van de status van de communicatie en weerspiegelt voornamelijk de korte (re) termijn. Verloopt het gesprek eensgezind, is er wat onderhandeling nodig of blijkt er tegenkanting te zijn? Als er eensgezindheid is, verloopt het gesprek uiteraard makkelijk. Het onderhandelen kan zorgen dat jullie elkaar beter gaan begrijpen maar kan ook zorgen voor het uiteendrijven van de gesprekspartners. Veel hangt af van het wederzijds vertrouwen en de open, constructieve ingesteldheid van de gesprekspartners. Bij tegenkanting zijn jullie het niet eens wat maakt dat, als de relatie al oranje of rood is, de sterker presterende communicator duidelijk naar boven komt. De tegenkanting hoeft niet te leiden tot conflict, het is perfect mogelijk het eens te zijn over het feit dat jullie het oneens zijn.
De binnenste laag is deze van de houding/attitude en weerspiegelt het hier en nu. Hoe je reageert is aan te leren en het gedrag dat je vertoont is een keuze die je (on)bewust maakt. In het beste geval hanteren jullie een houding van openheid/welwillendheid wat zuurstof geeft aan het gesprek. Als er sprake is van verkenning/challenge dan zijn jullie op zoek naar mogelijkheden om het gesprek de nodige openheid te geven door actief op zoek te gaan naar 'groene gedragingen'. Is er echter sprake van aanval/verdediging dan is er onenigheid of draait men rond in cirkels. Soms kan het zijn dat een kortstondig 'rode gedraging' soelaas biedt om een uitweg te vinden.
Hoe meer je oefent en hoe beter je soepel kan bewegen tussen de verschillende interactiedelen, hoe beter je communicatie zal verlopen. Het interactiemodel geeft je inzicht in de dynamieken en slaat een brug tussen boven- en onderstroom door in te zoomen op je gedrag. Act with impact !
In deel 3 van het boek neemt de auteur, Vincent De Corte, je mee langs het pad van 8 communicatietechnieken die impact kunnen hebben op het gedrag dat je stelt. Zoals eerder al gesteld, gedrag kan je leren en je reactie is een keuze.
Wil je een topcommunicator worden, dan is het belangrijk om rekening te houden met enkele wetmatigheden, waaronder: de onderstroom draagt altijd de bovenstroom; groen gedrag lokt groen gedrag uit terwijl rood, rood oproept; leer oranje gedrag beter inkleuren door je bewustzijn in te schakelen; sturend gedrag roept volgend gedrag op; ...
Nog een gouden tip van de auteur: wordt geen kleurloos figuur en vermijd in te zetten op 1 kleur want kleur geeft net pit. Neem er regelmatig het interactiemodel bij zodat het je kan ondersteunen in het uitgaan van de gewenste richting.
Je hebt meer invloed dan je denkt - Hoe inzicht in gedrag leidt tot betere dialogen en minder discussies, Vincent De Corte, Happy Mondays, 2e druk 2024, ISBN 978 90 833900 0 0
