Een verontschuldiging die oprecht en gemeend gemaakt wordt, voldoet aan 5 criteria.

1. Geplande verandering

Wanneer een verontschuldiging niet gepaard gaat met een intentie tot verandering om een dergelijke situatie te vermijden in de toekomst, zullen sommigen twijfelen aan de oprechtheid van de verontschuldiging. Toegeven dat je fout zit creëert kwetsbaarheid en stelt de ander in staat om een glimp van je hart op te vangen.

Een belangrijk aspect van geplande verandering is het verwoorden van je verlangen om te veranderen. De andere persoon kan je gedachten niet lezen en het verwoorden van je oprechte intentie om te veranderen, helpt in het verminderen van het gevoel van gekwetstheid bij de ander.

Het is ook belangrijk om een specifiek plan voor verandering te maken. Vaak mislukken excuses met betrekking tot verandering omdat de persoon nooit actiestappen vaststelt of destaoppen niet onderneemt. Het nemen van kleine stappen naar verandering in plaats van alles tegelijk te willen veranderen, vergroot je kans om je gedrag met succes te veranderen.

Het is belangrijk om te onthouden dat verandering moeilijk is. Constructieve verandering betekent niet dat we meteen succesvol zullen zijn, er zullen hoogte- en dieptepunten zijn, maar wel dat we moeten volhouden om de verandering door te zetten en duurzaam te kunnen maken.

2. Spijt betuigen

Spijt betuigen is de verontschuldigingstaal die zich richt op emotionele pijn die we tegen onze wil in veroorzaakt hebben bij de ander. Vaak is het oprecht uiten van "Het spijt me" op verbaal en non-verbaal niveau al voldoende en is er geen behoefte aan uitleg of terugbetaling. Spijt betuigen is krachtig omdat het meteen ter zake komt, het probeert de schuld niet af te schuiven. Integendeel, je neemt de verantwoordelijkheid. Om die reden wordt spijt betuigen begrepen als een oprechte verbintenis om de relatie te herstellen en opnieuw op te bouwen.

3. Verzoek om vergeving

In sommige gevallen wordt verwacht dat je vraagt om vergeving. Dit geeft duidelijk aan dat je je realiseert dat je iets verkeerd hebt gedaan en dat je bereid bent om de toekomst van jullie onderlinge relatie in de handen te leggen van de ander.

Vergiffenis vragen is niet eenvoudig want het maakt iemand kwetsbaar voor afwijzing, het laat je openlijk toegeven dat je hebt gefaald op het vlak van de onderlinge relatie. Belangrijk om te onthouden is dat er een verschil is tussen het vragen om vergeving en het eisen van vergeving. Wanneer we vergeving eisen, wordt het waarom vergeten en verdwijnt de oprechtheid uit het verzoek. Vergeving is een keuze die de ander moet maken. Het is iets om te koesteren en te waarderen. De daad van vergeving is moeilijk aan beide kanten, voor de persoon die erom vraagt en voor de persoon die accepteert.

4. Neem verantwoordelijkheid

Het is voor sommige mensen heel moeilijk om toe te geven dat ze ongelijk hebben. Het doet hen twijfelen aan hun eigenwaarde en raakt het ego. Het geeft hen het gevoel om als een mislukkeling te worden afgeschilderd.

We moeten echter allemaal toegeven dat we fouten maken en dat we daardoor vrienden kunnen pijn doen. We moeten toegeven dat we het mis hadden en verantwoordelijkheid nemen voor ons falen. "Ik heb het mis" is vaak al wat de ander wil horen. Als de verontschuldiging niet het accepteren van verantwoordelijkheid inhoudt, zal de ander niet het gevoel hebben dat de verontschuldiging zinvol en oprecht was. Oprecht zijn in je verontschuldiging betekent dat je de moed hebt om zwak te staan en toe te geven dat je fouten maakt. Hoewel dit voor sommige mensen misschien moeilijk te doen is, maakt het een wereld van verschil voor de ander.

5. Restitutie doen, ‘herstellen’

In onze samenleving gelooft men vaak dat verkeerde daden gerechtigheid eisen, de pleger van een verkeerde daad moet hiervoor betalen. Ze geloven dat om oprecht te zijn, de persoon die zich verontschuldigt zijn acties moet rechtvaardigen.

De persoon die gekwetst is, wil gewoon horen dat de pleger nog steeds van hem/haar houdt. Er zijn veel effectieve manieren om oprechtheid te tonen in een verontschuldiging. Belangrijk is dat de veroorzaker van de pijn aanvoelt en weet wat de ander nodig heeft om het herstel te kunnen voltooien, wat zijn/haar ‘taal voor vergeving’ of ‘liefdestaal’ is. Hoewel sommigen het gevoel kunnen hebben dat alles vergeten is met een boeket bloemen, werkt dat misschien niet noodzakelijkerwijs voor anderen.

Iemand die van nature verlangt naar het maken van restituties, zal de verontschuldiging niet oprecht vinden ongeacht hoe vaak je zegt "Het spijt me" of "Ik had het mis". Je moet sterke inspanningen leveren om het goed te maken. Een oprechte verontschuldiging zal gepaard gaan met de verzekering dat je hem/haar nog steeds graag hebt en dat je er op uit bent om de fout die je maakte recht te zetten.