Prof. dr. Steven Poelmans is niet de eerste de beste. Vanuit zijn internationale carrière heeft hij een heel goed zicht wat leiderschap betekent in verschillende werelddelen en bij verschillende culturen. Vanuit zijn neurowetenschappelijke kennis is hij goed geplaatst om een dergelijk boek te schrijven. En voor wie denkt, alweer een theorie die beweert de kern te pakken te hebben van leiderschap, kan ik een geruststellende boodschap geven. Via zijn gedegen onderzoek in de praktijksetting (via het
NeuroTrainingLabTM) weet hij de realiteit te vatten.
Als er een kleine kanttekening dient gemaakt te worden, voor de lezers die geen medische achtergrond hebben, die slagen best de stukjes tekst over waarin de concrete hersengebieden benoemd worden.
Het boek start met het benoemen van enkele trends. Een belangrijke trend is dat "de persoon is het product" omdat we minder gaan naar fysieke producten en overgaan naar een meer kennis- en dienstgecentreerde gemeenschap. Bovendien zorgt de technologie ervoor dat we "altijd, overal" geconnecteerd zijn waardoor er continu informatie gedeeld wordt. De continue stroom aan informatie kunnen beheren/beheersen, al dan niet met gebruik van AI, zorgt ervoor dat de kennis macht is. Dit nog eens benadrukt door het gekende 'de tijd vliegt' en het vaak gevraagde maatwerk zorgen dan weer dat dit enkel toebedeeld is voor de 'happy few'.
Na enkele neurowetenschappelijke principes betreffende het menselijk gedrag, een aantal neurale processen die aan de basis liggen van hoge prestaties en neurowetenschappelijke factoren van leiderschapsmotivatie komen we in het boek bij het 'Intermezzo' omtrent paradoxen.
Een paradox is (woordelijk en letterlijk) samengesteld uit 2 delen. Vertaald uit het Latijn is het een statement dat ogenschijnlijk absurd is maar toch heel echt. Psychologisch kan men stellen dat een paradox bestaat uit twee, non-duale, complementaire psychologische krachten of gedragingen die samen bestaan in flux en spanning, strevend naar een dynamische homeostase over de tijd heen. Een moeilijke beschrijving die mogelijks duidelijker te vatten valt als de link gelegd wordt met Yin en Yang, twee tegengestelden die toch iets van elkaar in zich hebben en samen een geheel maken (het geheel is meer dan de loutere som van de delen).
Eigenschappen van een paradox: co-existentie, complementariteit, Gestalt, kracht, inter-connectiviteit, spanning, dynamische homeostase en energie.
In de hoofdstukken 3, 4 en 5 worden telkens een aantal paradoxen besproken. In hoofdstuk 3 zijn deze gelinkt aan zelf-leiderschap met de link naar de Big 5 en het harmoniseren van werk, familie en het persoonlijk leven. In hoofdstuk 4 komen de tijdsparadoxen aan de beurt waarbij onder andere het verschil wordt bekeken tussen kwantiteit en kwaliteit alsook tussen lineariteit en circulariteit van tijd. Hoofdstuk 5 bevat de leiderschapsparadoxen waarbij bijzondere aandacht besteed wordt aan het geven van het goede voorbeeld. De paradoxen omhelzen onder andere het verschil tussen zijn en doen, mens- en taakgeoriënteerd, medewerker en organisationele interesses, ...
In hoofdstuk 6 wordt geduid welk type leider nu eigenlijk aan de orde is. Het gaat om de 'rustige' leider. De link wordt gelegd naar de verschillende betekenissen van rustig. Onder andere rustig en luisterend maar ook teder of zachtaardig en nederig.
Ondanks dat het boek "al" 4 jaar geleden uitgebracht werd, is het nog brandend actueel. Een aanrader voor wie in deze complexe tijden een goed leider wil zijn.
Paradoxes of Leadership, Neuroscience-based Leadership in the Information Age - Steven A.Y. Poelmans - Pelckmans Pro, Kalmthout, 2020 - ISBN 978 94 6337 177 3
