Een eerste deel van het boek is de uitleg rond stress. Hierbij wordt stress gedefinieerd als een reactie op prikkels die actie vereisen. Een heel algemene definitie om het brede concept "stress" te kunnen vatten. Het stressmechanisme is een aaneenschakeling van stressor die een stressrespons opwekt wat op zijn beurt leidt tot stress.

Séverine Van De Voorde, doctor in de psychologie, spreekt van 6 niveaus in de stresslevelcurve. Ze geeft aan dat het belangrijk is te streven naar de niveaus 1 en 2 omdat je je daar comfortabel of zelfs gedreven voelt (je weet dat je de situatie aankunt). Een beetje meer stress doet je terecht komen in de stretchzone, die er evenwel voor zorgt dat je kan groeien (je competenties uitbreiden). Echter nog meer stress zorgt voor hyperactivatie en kan je doen terecht komen in de gekende oerreactie van vechten of vluchten.

Het basisniveau, level 0, hebben we nodig om na een periode van stress terug tot ontspanning te komen en te herstellen. Stress vergt immers energie en die moet opnieuw aangevuld worden.

Minstens even gevaarlijk als het stressniveau 4 met overprikkeling, is stressniveau -1 met onderprikkeling en dus een zone van hypoactivatie. In deze zone word je geconfronteerd met verveling en kan je zelfs belanden in een bore-out.

Het voordeel van stress is dat het je kan activeren en doet handelen. Zoals het vroeger zorgde dat we onszelf in veiligheid brachten, zorgt het nu voor het presteren en groeien van de mens. Tevens is stress nodig om veerkracht op te bouwen. Elke munt heeft immers 2 zijden. Als er tussen de periodes van activatie voldoende ruimte is voor herstel, zal dit zorgen voor meer veerkracht.

Belangrijk is om stress bij jezelf voldoende snel te herkennen zodat je tijdig kan zorgen voor herstel. Het is zeker goed om periodes van rust (en dus mogelijkheid tot herstel) in te plannen in je agenda. Zeker in die periodes waarvan je weet dat er veel van jou gevraagd wordt of zal worden.

Vanaf deel 2 gaat het boek over veerkracht. De kunst om te leren hoe je zodanig met al de dagelijkse stressoren om kan gaan dat de negatieve impact ervan minder intens en minder langdurig is, en de winst of groei maximaal. Met andere woorden, je kan de golven niet tegenhouden maar wel leren om er op te surfen.

De rest van het boek is opgebouwd rond het diabolomodel waarin 2 driehoeken topsgewijs tegenover elkaar staan. De onderste driehoek is de driehoek van zelfzorg, de bovenste driehoek is deze van zelfontplooiing. Beiden zijn verbonden door een as, de as van verbondenheid.

Beide driehoeken bestaan uit 3 'sleutels'. Samen met de as komen we dus uit tot de 7 sleutels van veerkracht

De onderste driehoek, deze van zelfzorg, bestaat uit lichamelijke gezondheid, energiebeheer en mindset. De bovenste driehoek, deze van zelfontplooiing, bestaat uit emotionele flexibiliteit, communicatie en zelfrealisatie.

De lagen van de driehoeken staan bewust in een bepaalde volgorde. De onderste lagen zijn een voorwaarde om te kunnen werken aan de hoger gelegen lagen. Met andere woorden, als je lichamelijk niet fit bent, dan zal je het moeilijk hebben om aan een goed energiebeheer te doen en zal je er niet in slagen om een positieve mindset te bekomen. Zo ook met de driehoeken onderling, je zal niet in staat zijn om te werken aan je zelfrealisatie als je niet ingestaan hebt voor de zorg voor jezelf.

Samengevat kan je het diabolomodel van veerkracht als volgt omschrijven:

Werken aan veerkracht betekent dus dat we aan zelfzorg doen en onszelf voortdurend ontwikkelen op persoonlijk vlak (zelfontplooiing) op weg naar ons authentieke zelf, en dit in nauwe verbondenheid met andere mensen. Veerkrachtige mensen hebben een gezonde levensstijl, maken bewuste keuzes op het vlak van energie en lassen regelmatig pauzes in, ze hebben een positief perspectief, zijn emotioneel flexibel en in balans, ze communiceren over hun behoeften op een assertieve wijze, doen aan zelfrealisatie en voelen zich gesteund en verbonden.

Het boek leest vlot en is verhelderend. Een echte aanrader wie zich van stress wil ontdoen en streeft om te leven op de best mogelijke manier voor zichzelf.

Van stress naar veerkracht - vind je weg in de mentale jungle, Séverine Van De Voorde, uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts nv, Gent, 11e druk februari 2024, ISBN 978 94 639 3354 4