Gevoelens … iets waar we sinds mensenheugenis mee geconfronteerd worden maar waar we, ondanks alle evoluties, het nog steeds moeilijk mee hebben. Niet alleen met er over te praten, maar zelfs ook met ze werkelijk te voelen en te verwerken. Zeker wanneer het gaat over ‘negatieve’ gevoelens. Toch is dat wat we ermee moeten doen. Ze (h)erkennen, ze verwerken en een plaats geven.
Het boek is een aanrader voor al wie wil leven vanuit zijn authentieke zelf en bereid is zich daartoe kwetsbaar op te stellen.
In het boek neemt Fleur van Groningen ons mee om toe te kijken vanop de zijlijn hoe haar leven geweest is. Met alle ups-and-downs. Na jaren van alsmaar geven en weinig tot niets krijgen beseft ze dat ze maar kan geven als ze eerst aan zelfzorg doet.
Ze duidt dan ook aan wat ze gedaan heeft om haar demonen aan te pakken en hoe ze, met veel inspanning, hard werken, stap voor stap vooruitgang heeft geboekt om uit het dal op te klimmen.
Met hulp van haar therapeute en de EMDR-methode heeft ze de harde bolster, die gevormd werd rondom haar innerlijke kern, stukje bij beetje afgepeld. Een heel moeilijk proces omdat het je verplicht naar de gebeurtenis terug te gaan om de gevolgen die de gebeurtenis op je heeft vervolgens te kunnen verminderen. Een proces dat gepaard gaat met uitputting en vermoeidheid.
Fleur van Groningen heeft het ook over het labelen of geven van etiketten aan mensen. Soms ten goede, soms niet. Waarbij het kan zijn dat een etiket verduidelijking brengt en gemoedsrust, maar ook kan zijn dat het stigmatiserend werkt en mogelijks zorgt voor uitsluiting.
De auteur pleit voor het durven voelen van emoties in plaats van er op de klassieke manier mee om te gaan…verbergen, negeren, inslikken, rationaliseren, verdringen en opkroppen. Dat lost niets op en zal ervoor zorgen dat ze (ooit) alsnog naar buiten komen. Je kan simpelweg niet blijven doen alsof er iets er niet is. Zorg ervoor dat je steeds dicht bij je authentieke zelf blijft en zo weinig mogelijk ‘onecht zelf’ laat ontstaan. Dit laatste zal je steeds een gevoel geven dat er iets wringt. Dat je dingen doet die je liever niet zou doen, die niet ‘jou’ zijn.
Stap uit de overlevingsmodus en zorg voor emotionele hygiëne. Peil hiertoe jezelf en zorg voor jezelf, scan je lichaam en ontmoet je emotie, broed er op en druk ze uit, kom tot jezelf en tot inzicht om vervolgens ernaar te handelen en te stoppen met voelen door iets te gaan doen dat je positieve energie bezorgt.
Weerstand bij het voelen kan ontstaan, zeker bij gewetensvolle mensen, waarbij de innerlijke adviseur van de persoonlijke ethiek doorslaat en een innerlijke criticus wordt: de stem in je hoofd die een oordeel heeft over jou en alles om je heen. Vluchten van je emoties is nutteloos, je ontkomt er niet aan. De confrontatie aangaan daarentegen werkt bevrijdend.
Beginnen met voelen komt neer op het leren communiceren met jezelf. Je lichaam geeft signalen, je emoties vertellen het verhaal en daarna bekom je inzicht. Weet dat je de oorzaak van je emotie niet hoeft te achterhalen. Accepteer je emotie en wat het teweegbrengt om er vervolgens mee aan de slag te gaan en deze te verwerken. GA onder andere na wat je eigen aandeel is in deze emotie en neem er je verantwoordelijkheid voor op. Besef dat je over het gedrag van anderen geen controle hebt.
Als je emoties wil uiten maar je kan ze op één of andere manier niet loslaten, onderzoek dan wat er voor zorgt dat dit niet kan (creëer inzicht). Een maal de emotie doorvoelt en begrepen kan je de emotie uiten zodat je uit je systeem gaat en je dus loslaat.
Wees je ervan bewust dat emoties en gedachten elkaar wederzijds beïnvloeden. Als je dus vaak piekert zal je veelal negatieve gevoelens hebben die je vaak aanzetten tot nog meer piekeren. In dergelijke gevallen is het nodig om je hiervan bewust te worden en is het goed contact te maken met je authentieke zelf en je intuïtie. Immers, hoe langer je gelooft in zelfontkennende of zelfbeperkende overtuigingen, hoe hardnekkiger ze worden wat ten koste gaat van jezelf. Ook het rationaliseren en/of minimaliseren van gevoelens heeft een negatieve impact. Bovendien ga je vanuit die mindset ook reageren op emoties van anderen en dus ook hun emoties minimaliseren/bagatelliseren. Dit wordt uiteraard niet in dank afgenomen.
In het leven zijn er continu leerprocessen, ook wel arena’s genoemd. Je bent soms in meerdere arena’s tegelijkertijd en de groei in de ene arena kan impact hebben op wat er in een andere arena gebeurt. Je persoonlijkheid, emoties en gedachten alsook je intuïtie zijn je metgezellen. Elke arena heeft een onbewust vertrekpunt en een bewust doel. Dit laatste is dan het onbewuste vertrekpunt van een volgende arena. Op die manier blijf je liefdevol leren en groeien. Elke arena is een bouwsteen voor de volgende, de levenswijsheid die je er kan opdoen.
We moeten ons ten volle bewust zijn van het feit dat de imprint zeer bepalend is, maar niet volstrekt definitief. De impact van de eerste levensjaren is inderdaad groot. Je wordt geconditioneerd, gevormd, geboetseerd. Als kind is het belangrijk te kunnen rekenen op co-regulatie: je verzorger past zijn gedrag aan dat van jou aan om je te troosten, om je emoties de ruimte te geven en ze te reguleren. Wat helpt is inzicht krijgen in de hechtingsstijl, die in de vroege kinderjaren ontstaat en beïnvloed wordt door de aanwezigheid of het gebrek aan co-regulatie. De hechting kan veilig zijn als de verzorger hiertoe in staat is of onveilig zijn wanneer dat niet of onvoldoende het geval is. Bij de onveilige hechting kennen we de angstig-ambivalent of angstig-vermijdend of angstig-gedesoriënteerd gehechte personen. Je hechtingsstijl bepaalt je zelfbeeld: je ouders lieten blijken welk beeld ze van je hadden en jij nam dit over. Het bepaalt ook de verwachtingen die je hebt van anderen en wat je hoopt te realiseren in het leven. Je onveilige hechtingsstijl is echter niet wie je bént, maar je overlevingsgedrag (doorgegeven door voorgaande generaties). Bewustwording door zelfreflectie en introspectie is de sleutel om de ketting te doorbreken. Let dus goed op voor zelfsabotage en corrupties die je in de weg staan en verhinderen dat je komt tot een veilige hechtingsstijl en je authentieke zelf.
Trauma kan over de generaties heen doorgegeven worden waardoor de verschillende leden van de familie’boom’ niet de plaats (kunnen) innemen die ze zouden moeten opvullen. Ook dit is iets wat doorbroken moet worden. Door je ‘rechtmatige’ plaats in te nemen in de familieboom, worden anderen uitgenodigd om dit ook te doen waardoor het familiesysteem op z’n plaats valt.
Verslavingen ontstaan omdat ze een positief gevoel opwekken of een negatief gevoel onderdrukken. De ‘onmiddellijke’ beloning voelt goed aan en doet ons verlangen naar herhaling. Echter, bij een verslaving is steeds meer en sneller nood aan datgene wat het gevoel van beloning opwekt. Bovendien is de terugval, nadat het product uitgewerkt is, steeds groter. Je komt terecht in een gevangenis van fake emoties en raakt steeds verder verwijderd van je authentieke zelf.
Wie beseft dat mensen vaak op de vlucht zijn voor lastige emoties en compensatie zoeken voor pijn en angst, kan misbruik van dat mechanisme maken. Jouw vlucht wordt de hefboom van de ander. Manipulatie is overal: bij kinderen, partners, bazen, politiek… Zo ook in de reclame en sociale media. Let hiervoor zeker op bij personen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Zij hebben er een handje van weg om anderen te manipuleren om zelf steeds het centrum van de belangstelling te zijn en anderen voor hen in de bres te laten springen. Zij hebben geen geweten dat hen afremt zoals anderen dat hebben. Ze maken misbruik van zwakheden in plaats van deze met mededogen te benaderen.
In contrast daarmee bestaan er ook codependente personen. Zo’n mede-afhankelijk persoon is niet bezig met zijn eigen noden en ware identiteit. In feite pleegt hij roofbouw op zichzelf door overmatig voor de ander te (willen) zorgen. Zelfs in die mate dat de persoon zonder de ander niet weet wie hij is, wat hij wilt of voelt. Hij heeft goedkeuring nodig voor de eigenwaarde en welzijn. Codependentie afschudden kan door er zich bewust van te worden, zichzelf te vergeven, het innerlijke kind te verzorgen, zichzelf te heropvoeden, grenzen te stellen, in te staan voor energetische hygiëne, ga op zoek naar stimuli om het gedrag te doorbreken en herken de trigger voor codependent gedrag.
Het is belangrijk om :
Wees je authentieke zelf, leer leven volgens het ritme van jouw levensstroom, bevrijd je van je onechte identiteit en durf eveneens authentiek te zijn in de ontmoetingen die je hebt.
Voelen zonder filter. Een plattegrond van het emotionele landschap - Fleur van Groningen – Borgerhoff & Lamberigts nv – Gent, 2022 – ISBN 9789463938372